Onderzoeksvraag: Hoe staat men tegenover het adoptierecht voor homokoppels en hoe gaat dit in zijn werk?

Sinds 20 april 2006 is de wet van kracht dat ook homoseksuele koppels mogen adopteren en er hebben al een aantal koppels het initiatief genomen. Maar altijd ging het om een binnenlandse adoptie of werd een kind uit een vorig huwelijk geadopteerd door de nieuwe partner. Buitenlandse adoptie lijkt maar niet te lukken. Vaak gebeurt het dat deze koppels langer moeten wachten voor een goedkeuring om een kind te adopteren, ondanks dat ze o.a. een voorbereidingscursus, een positieve beoordeling en toestemming van de jeugdrechter hebben gehad. Dit komt omdat vele landen nog niet akkoord gaan met de adoptiewet voor homokoppels en als de wet er dan toch is, vaak heterokoppels voorrang krijgen op het homoseksueel koppel. Adoptiediensten beperken namelijk het aantal holebikandidaten tot bijvoorbeeld tot een vijfde van het totale aantal kandidaten. Als voorbeeldje het volgende: uit een artikel uit 'De Standaard' blijkt dat er in de laatste vier jaar tijd 638 kinderen geadopteerd werden in Vlaanderen. Van deze 638 kinderen kwamen er slechts 4 terecht bij holebikoppels! Dit terwijl ongeveer veertig procent van de wensouders van hetzelfde geslacht is. Volgens mij zegt dit genoeg...

Een andere reden is dat men meestal werkt met 'open adopties', wat betekent dat de ouders die hun kind afstaan voor adoptie, akkoord moeten gaan om hun kind te plaatsen in een homogezin. Velen geloven dat de adoptieambtenaar adoptie door homokoppels tegenhoudt. Toch blijkt door onderzoek van de Leuvense professor Marc Swyngedouw dat 60% van de Vlamingen voor het adoptierecht van homokoppels is.

Advocaten van homokoppels beweren dat de ambtenaar vele kansen voor homokoppels uitsluit en dat adoptiebureaus meer moeten proberen te bemiddelen met het adoptiebureau in het herkomstland van het kind dat het koppel wil adopteren. Uiteindelijk hebben reeds enkele homoseksuele koppels met de ambtenaar overlegd of er andere mogelijkheden zijn. Toch blijven de advocaten geloven dat het oordeel of men al dan niet mag adopteren al lang geveld was vóór dat deze koppels antwoord kregen of ze het kind mogen adopteren. Volgens de advocaten sluit de ambtenaar adoptiekanalen af op basis van morele en weerlegbare redenen. Zo zouden homokoppels niet in staat zijn een kind gezond op te voeden, omdat er ofwel een vader, ofwel een moeder ontbreekt.

Homokoppels die een kind willen adopteren moeten eerst een voorbereiding volgen, dit is een vorming van twintig uur waarin allerlei informatie wordt gegeven over de adoptieprocedure, de juridische (en andere) gevolgen van de adoptie en de nazorg. Het is dus niet bedoeld om de geschiktheid van de kandidaat-adoptant(en) te beoordelen. De kandidaat-adoptant(en) moet (moeten) zich voor deze vorming aanmelden bij een binnenlandse adoptiedienst naar keuze.

Als tweede stap moet er een verzoekschrift opgesteld worden, waarbij een advocaat kan ingeschakeld worden. Dit moet o.a. vermelden of je kiest voor de gewone of de volle adoptie en welke naam je wilt geven aan het kind. Volle adoptie geeft aan het kind en zijn afstammelingen dezelfde rechten en plichten zoals het kind geboren zou zijn uit de adoptant. Deze adoptie is onherroepelijk. Bij een gewone adoptie krijgt de geadopteerde de naam van de adoptant of van de echtgenoot. De voornaam kan ook veranderd worden. Deze adoptie kan wegens ernstige redenen herroepen worden. De geadopteerde erft van de adoptanten en behoudt bovendien zijn erfrecht in zijn oorspronkelijke familie.

Als derde stap moet het verzoek, nadat het koppel op de wachtlijst terecht kwam, ingediend worden bij de jeugdrechtbank. Als vierde stap wordt er onderzoek uitgevoerd door het openbaar ministerie en hierna (vijfde stap) volgt er ook een maatschappelijk onderzoek, waar onder andere de toekomstige opvoeding van het kind besproken wordt.
Als zesde stap volgt er de rechtspleging ten gronde, waar het verslag van het maatschappelijk onderzoek kan ingekeken worden en wordt de zittingsdag vastgelegd, waar er een aantal mensen gehoord worden (voornamelijk adoptanten en adoptiekind vanaf 12 jaar). Vervolgens komt de uitspraak van de rechter en de administratieve afhandeling. Het kind blijft altijd het recht op informatie van zijn afkomst behouden.

Buitenlandse adopties zijn heel moeilijk voor homokoppels. De adoptiediensten uit België moeten de eisen van de herkomstlanden en hun instellingen respecteren. Die willen meestal dat het kind terecht komt in een klassiek gezin met een man en een vrouw. De herkomstlanden ontvangen een volledig dossier met informatie over de wensouders die willen adopteren.

Een mogelijkheid voor homoseksuelen is een ‘zelfstandige adoptie’, waarbij ze zelf op zoek gaan naar landen die homo’s aanvaarden als adoptiegezin. Deze adoptie is heel moeilijk omdat men zelf alles moet regelen en de kosten zeer hoog kunnen zijn.


Bronnen:

- Cavaria (2008). Ouderschap homo's. (online). beschikbaar: http://www.holebifederatie.be/dossiers/ouderschaphomos.php#hoeveelkinderenbijhomos

- Famiweb.be. Adoptie in België. (online). Beschikbaar: http://www.famiweb.be/nl/Adoptie-in-Belgie

- Het Nieuwsblad (red),Nog geen adopties door homoseksuele koppels. (online)
Beschikbaar: http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF31032009_008

- Peeters, T. (2008) Homokoppels vangen bot bij buitenlands adoptie. (online)
Beschikbaar: http://towntalk.wordpress.com/2008/01/15/homokoppels-mogen-geen-buitenlands-kind-adopteren/

- T KWADRAAT (2010). Holebi's bijna kansloos voor adoptie. (online). Beschikbaar: http://tkwadraat.be/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=21&Itemid=51

Onderzoeksvraag: Hebben jonge kinderen voldoende kansen om kennis te maken met andere gezinsvormen in de kinderliteratuur?

Toen ik op zoek ging naar kinderboeken over homoseksuelen, heb ik gemerkt dat er hiervan nog steeds zeer weinig te vinden zijn. De enige boeken die ik gevonden heb, zijn 'Arwen en haar pappa's' en 'Mam en mamma gaan trouwen' op kleuterniveau, en 'Zij en haar' van Dirk Bracke op jongerenniveau. Het boekje 'Arwen en haar pappa's' is eerder voor de jongste kleuters, met meestal één zin per pagina. Er wordt stap per stap het adoptieproces van een buitenlands kindje door een homokoppel in uitgelegd, en dat op een duidelijke en overzichtelijke manier. 'Mam en mamma gaan trouwen' gaat dan, zoals de titel doet vermoeden, over een lesbisch koppel met twee kinderen dat gaat trouwen.

'Zij en haar' is een heel mooi boek over een lesbisch meisje dat nog niet goed weet wat ze juist wil. Tot ze op een keer een ander meisje tegenkomt en ze kussen. Het boek kan steun bieden aan jongeren die in dezelfde situatie zitten.

Verder heb ik geen kinderboeken gevonden met homoseksualiteit als thema. Dit is erg spijtig, omdat het toch een belangrijke taak is om kinderen hiermee vertrouwt te maken. Hoe meer kinderen er over kunnen lezen of voorgelezen krijgen, hoe beter ze ermee vertrouwt kunnen raken.

Voor een eerdere taak voor school deed ik een steekproef met 61 boeken en hieruit bleek dat geen enkel van deze 61 boeken een verhaal over homoseksuelen met of zonder kind ging. Dit bewijst ook weer dat er te weinig boeken van deze gezinsvorm bestaan.


De Witte van Leeuwen, J. (2009). Arwen en haar papa's. Kassel: Printec Offset.

Setterington, K. (2004). Mam en mamma gaan trouwen!. Antwerpen: C. de Vries-Brouwers.

Malawi opent jacht op homo's

Volgens dit artikel wordt er in Malawi door de politie een klopjacht gehouden op homo's. Deze is er gekomen na een huwelijksceremonie van twee mannen, die twee dagen nadien gearesteerd werden. Homoseksuelen krjgen minstens vijf en maximum veertien jaar celstraf. Dit is echt schandalig! Hiermee worden homo's dus vergeleken met criminelen. Ter vergelijking: in België kreeg een persoon die een gewapende overval pleegde, een celstraf van drie jaar en half, wat men dan bestempelde als 'een zware straf'. Homo's worden dus hard gestraft voor iets dat ze zelf niet in de hand hebben. Naar de gevangenis wordt men, naar mijn mening, gestuurd om na te denken over zijn of haar daden en dan het leven te beteren. Een homoseksueel zou op die manier dus ook moeten bezinnen over zijn 'slechte daden' en zijn leven beteren. Het verschil is alleen dat een crimineel gekozen heeft om een slechte daad te doen, terwijl een homoseksueel alleen maar naar zijn eigen gevoelens luisterde.

Zoals mensenrechtenorganisaties zeggen, dreigt bij deze klopjacht het gevaar dat de homo's zich gaan verstoppen voor de rest van de mensen, wat hen nog meer het imago van 'gevaarlijk' en 'misdadig' zal geven, en alles alleen maar erger zal maken. Dit is dus allesbehalve een goede zaak. Hopelijk krijgt de zaak nog een goede afloop, want dit is zeker geen stap n de goede richting, naar het aanvaarden van homoseksualiteit.

Toch is de toestand in Malawi nog iets beter dan die in Oeganda. Tot nu nog toe kregen homo’s hier de doodstraf! Alsof ze een mens vermoord hebben of een andere vreselijke daad verrichtten. Amerika en andere westerse landen zetten Oeganda het mes op de keel, door ermee te dreigen dat ze miljoenen ontwikkelingshulp zullen verliezen als de doodstraf er komt. Dit vind ik wel een goede zaak, maar de kans bestaat dat de doodstraf dan omgevormd wordt tot levenslange gevangenisstraf. Het is nog maar de vraag of dit dan zoveel beter is. In mijn ogen alleszins niet. Verschillende landen in Centraal- Afrika reageren heel erg streng op homo’s, waaronder ook Burundi en Rwanda.

Bron: gayworld.be (2010). Malawi opent jacht op homo’s. (online). Beschikbaar: http://www.gayworld.be/holebi-nieuws/malawi-opent-jacht-op-homos/

Bron: De Standaard (2010). Zware gevangenisstraf voor gewapende overval. (online). Beschikbaar: http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20100331_047

Bron: gayworld.be (2010). Oeganda: levenslang voor homo’s ipv doodstraf. (online). Beschikbaar: http://www.gayworld.be/holebi-nieuws/uganda-zet-doodstraf-voor-homos-om-in-levenslang/#more-11420