Onderzoeksvraag: Hoe staat men tegenover het adoptierecht voor homokoppels en hoe gaat dit in zijn werk?

Sinds 20 april 2006 is de wet van kracht dat ook homoseksuele koppels mogen adopteren en er hebben al een aantal koppels het initiatief genomen. Maar altijd ging het om een binnenlandse adoptie of werd een kind uit een vorig huwelijk geadopteerd door de nieuwe partner. Buitenlandse adoptie lijkt maar niet te lukken. Vaak gebeurt het dat deze koppels langer moeten wachten voor een goedkeuring om een kind te adopteren, ondanks dat ze o.a. een voorbereidingscursus, een positieve beoordeling en toestemming van de jeugdrechter hebben gehad. Dit komt omdat vele landen nog niet akkoord gaan met de adoptiewet voor homokoppels en als de wet er dan toch is, vaak heterokoppels voorrang krijgen op het homoseksueel koppel. Adoptiediensten beperken namelijk het aantal holebikandidaten tot bijvoorbeeld tot een vijfde van het totale aantal kandidaten. Als voorbeeldje het volgende: uit een artikel uit 'De Standaard' blijkt dat er in de laatste vier jaar tijd 638 kinderen geadopteerd werden in Vlaanderen. Van deze 638 kinderen kwamen er slechts 4 terecht bij holebikoppels! Dit terwijl ongeveer veertig procent van de wensouders van hetzelfde geslacht is. Volgens mij zegt dit genoeg...

Een andere reden is dat men meestal werkt met 'open adopties', wat betekent dat de ouders die hun kind afstaan voor adoptie, akkoord moeten gaan om hun kind te plaatsen in een homogezin. Velen geloven dat de adoptieambtenaar adoptie door homokoppels tegenhoudt. Toch blijkt door onderzoek van de Leuvense professor Marc Swyngedouw dat 60% van de Vlamingen voor het adoptierecht van homokoppels is.

Advocaten van homokoppels beweren dat de ambtenaar vele kansen voor homokoppels uitsluit en dat adoptiebureaus meer moeten proberen te bemiddelen met het adoptiebureau in het herkomstland van het kind dat het koppel wil adopteren. Uiteindelijk hebben reeds enkele homoseksuele koppels met de ambtenaar overlegd of er andere mogelijkheden zijn. Toch blijven de advocaten geloven dat het oordeel of men al dan niet mag adopteren al lang geveld was vóór dat deze koppels antwoord kregen of ze het kind mogen adopteren. Volgens de advocaten sluit de ambtenaar adoptiekanalen af op basis van morele en weerlegbare redenen. Zo zouden homokoppels niet in staat zijn een kind gezond op te voeden, omdat er ofwel een vader, ofwel een moeder ontbreekt.

Homokoppels die een kind willen adopteren moeten eerst een voorbereiding volgen, dit is een vorming van twintig uur waarin allerlei informatie wordt gegeven over de adoptieprocedure, de juridische (en andere) gevolgen van de adoptie en de nazorg. Het is dus niet bedoeld om de geschiktheid van de kandidaat-adoptant(en) te beoordelen. De kandidaat-adoptant(en) moet (moeten) zich voor deze vorming aanmelden bij een binnenlandse adoptiedienst naar keuze.

Als tweede stap moet er een verzoekschrift opgesteld worden, waarbij een advocaat kan ingeschakeld worden. Dit moet o.a. vermelden of je kiest voor de gewone of de volle adoptie en welke naam je wilt geven aan het kind. Volle adoptie geeft aan het kind en zijn afstammelingen dezelfde rechten en plichten zoals het kind geboren zou zijn uit de adoptant. Deze adoptie is onherroepelijk. Bij een gewone adoptie krijgt de geadopteerde de naam van de adoptant of van de echtgenoot. De voornaam kan ook veranderd worden. Deze adoptie kan wegens ernstige redenen herroepen worden. De geadopteerde erft van de adoptanten en behoudt bovendien zijn erfrecht in zijn oorspronkelijke familie.

Als derde stap moet het verzoek, nadat het koppel op de wachtlijst terecht kwam, ingediend worden bij de jeugdrechtbank. Als vierde stap wordt er onderzoek uitgevoerd door het openbaar ministerie en hierna (vijfde stap) volgt er ook een maatschappelijk onderzoek, waar onder andere de toekomstige opvoeding van het kind besproken wordt.
Als zesde stap volgt er de rechtspleging ten gronde, waar het verslag van het maatschappelijk onderzoek kan ingekeken worden en wordt de zittingsdag vastgelegd, waar er een aantal mensen gehoord worden (voornamelijk adoptanten en adoptiekind vanaf 12 jaar). Vervolgens komt de uitspraak van de rechter en de administratieve afhandeling. Het kind blijft altijd het recht op informatie van zijn afkomst behouden.

Buitenlandse adopties zijn heel moeilijk voor homokoppels. De adoptiediensten uit België moeten de eisen van de herkomstlanden en hun instellingen respecteren. Die willen meestal dat het kind terecht komt in een klassiek gezin met een man en een vrouw. De herkomstlanden ontvangen een volledig dossier met informatie over de wensouders die willen adopteren.

Een mogelijkheid voor homoseksuelen is een ‘zelfstandige adoptie’, waarbij ze zelf op zoek gaan naar landen die homo’s aanvaarden als adoptiegezin. Deze adoptie is heel moeilijk omdat men zelf alles moet regelen en de kosten zeer hoog kunnen zijn.


Bronnen:

- Cavaria (2008). Ouderschap homo's. (online). beschikbaar: http://www.holebifederatie.be/dossiers/ouderschaphomos.php#hoeveelkinderenbijhomos

- Famiweb.be. Adoptie in België. (online). Beschikbaar: http://www.famiweb.be/nl/Adoptie-in-Belgie

- Het Nieuwsblad (red),Nog geen adopties door homoseksuele koppels. (online)
Beschikbaar: http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF31032009_008

- Peeters, T. (2008) Homokoppels vangen bot bij buitenlands adoptie. (online)
Beschikbaar: http://towntalk.wordpress.com/2008/01/15/homokoppels-mogen-geen-buitenlands-kind-adopteren/

- T KWADRAAT (2010). Holebi's bijna kansloos voor adoptie. (online). Beschikbaar: http://tkwadraat.be/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=21&Itemid=51